بخش بندی بازار تبدیل به ابزاری می شود که هر کسب و کاری جهت به دست آوردن مزیت رقابتی به آن نیاز دارد. تعریف درست بازار به چندین دلیل ضروری است. اندازه گیری سهم و رشد بازار ، تعیین مشتریان هدف، تشخیص رقبای موجود و در حال شکل گیری و از همه مهمتر شکل گیری راهبرد بازاریابی ست که باعث ایجاد تمایز می شود. بازارها معمولا به بخش های طبیعی تقسیم می شوند که که شامل مشتریانی با سطح علاقه مشابه و همچنین قرارگیری در یک طبقه خاص هستند.

بخش های بازار باید ویژگیهای خاصی داشته باشند:

• بخشها باید از اندازه مطلوبی برخوردار باشند تا شرکت برگشت خوبی از تلاشهای خود داشته باشد.

• معیارهای بخشها باید این توانمندی را به شرکت بدهند تا شرکت بتواند ارتباط موثری با آنها برقرار کند.

در عمل بخش بندی بازار یکی از دشوارترین مفهوم های بازاریابی جهت تبدیل شدن به واقعیت است. در صورت عدم تبدیل این مفهوم به واقعیت، تبدیل به یکی از صدها شرکتی می شویم که محصولات معمولی می فروشند. بدین مفهوم که ، چیزی که ما به مشتری ارائه می دهیم بسیار شبیه به چیزی است که دیگر شرکتها ارائه می دهند و در چنین شرایطی، ارزانترین محصول به فروش می رسد.

بخش بندی بازار به سه مرحله تقسیم می شود:

مرحله 1: نیاز بازار

در ابتدای این مرحله باید مناطق جغرافیایی مربوطه را با درک کامل بازاری که محصولات و خدمات شما در حال رقابت با رقبا می باشد را تعیین کنید. وقتی که بخشها مشخص شدند، امکان تعیین اهداف مناسب بازاریابی و راهبردهای خاص هر محدوده را به شما می دهد. طراحی نقشه بازار، روش مناسبی جهت تشخیص این موضوع است که تصمیم ها در مورد محصولات و یا خدمات در حال رقابت در کجا گرفته می شوند و چه کسانی مرحله بعدی را آغاز می کنند. شما همچنین باید روشهای خاص توزیع محصول در بازار را در نظر بگیرید،چون همه آنها الزاما در همه مراحل وجود ندارند.

مرحله 2: درک این موضوع که چه کسی، چه چیزی را، کجا، چه وقت، و چگونه می خرد؟

این مرحله انجام کارهایی به قرار زیر است:

• تشکیل یک نمونه کلی برای تصمیم گیرندگان مختلف

• تعیین شرایط و ویژگیهای خریدی که تصمیمات خرید در آن گرفته می شوند.

• توجه به صنایعی که مشتری برای توصیف تصمیم گیرندگان به کار می برد.

هر جزء از موارد فوق تعیین می کند که کدامیک از محصولات جایگزین باید فروخته شود، تصمیم گیرندگان را مشخص می کند و همچنین سطح مشابهی از علاقه به مجموعه ی خاصی از ویژگیها را بیان می کند.که این ویژگیها شامل چیزی که فروخته شده، مکان فروش، زمان فروش و نحوه فروش هستند.

مرحله 3: به چرایی رفتارهای مشتریان می پردازد

آخرین و دشوارترین موضوع این است که هر ترکیب خرید باید توضیحی مختصر در مورد رفتار خاص خریدار داشته باشد. به عبارت دیگر، باید منافع به دست آمده را بررسی کرد. ساختار بازار و بخش بندی بازار ارکان بازاریابی هستند. اگر یک سازمان وقت و انرژی لازم را جهت این چالش صرف نکند، غیرممکن است با بازار پیش برود. همین موضوع باعث می شود که در چنین سازمانی، بازاریابی بی تاثیر بوده و یا در بهترین حالت، سازمان وقت خود را صرف بهبود و فروش محصول یا خدمتی می کند که با بازار متناسب نیست.

فرآیند بخش بندی بازار شامل 7 گام است.

1. طراحی نقشه برای بازار: ساختار و تصمیم گیرندگان بازار

2. چه کسی خرید می کند: تعیین مشتریان

3. چه چیزی فروخته می شود: گزینه های خرید

4. چه کسی چه چیزی می خرد: مشتریان و خریدهای آن ها

5. چرا خریده می شود: نیازهای مشتریان

6. شکل دهی بخش ها: ترکیب مشتریان مشابه

7. فهرست بررسی بخش: بررسی واقعی

در کل، اهداف بخش بندی بازار شامل موارد زیر است:

• کمک به تعیین جهت بازار با تحلیل و کمک به درک تمایلات و رفتارهای خریداران

• کمک به انجام بازاریابی واقع گرایانه و تعیین اهداف فروش

• کمک به بهبود تصمیم گیری با اجبار مدیران به بررسی دقیق گزینه ها